Menenjit aşısı ne zaman yapılmalı ve hangi sıklıkta?

Menenjit aşısı, menenjit hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Menenjit, beyin ve omuriliği saran zarların iltihaplanmasıdır ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Aşı, bakteriyel menenjitin yaygın nedenleri olan Neisseria meningitidis gibi mikroorganizmalara karşı bağışıklık geliştirmeyi amaçlar. Aşılar genellikle çocukluk döneminde uygulanır, ancak belirli risk gruplarında yetişkinler de aşılanabilir. Menenjit aşıları, hastalığın önlenmesinde etkili bir yöntemdir ve dünya çapında sağlık otoriteleri tarafından önerilmektedir.

Menenjit aşısının zamanlaması, aşının türüne ve bireyin yaşına bağlı olarak değişir. Genel olarak, aşılar çocukluk döneminde başlar ve belirli aralıklarla tekrarlanır. İşte yaygın menenjit aşıları için önerilen zamanlar:

• Meningokok aşısı (MenACWY): Genellikle 11-12 yaşlarında ilk doz uygulanır. İkinci bir doz ise 16 yaşında yapılmalıdır. Erken çocukluk döneminde (örneğin, 2 aylıktan itibaren) risk faktörleri varsa, aşı daha erken başlayabilir.
• Meningokok B aşısı (MenB): Bu aşı, 10-25 yaş arası bireyler için önerilir, özellikle 16-18 yaşlarında uygulanması tavsiye edilir. Risk gruplarında daha erken yaşlarda da yapılabilir.
• Hib aşısı (Haemophilus influenzae tip b): Bu aşı, bebeklik döneminde rutin aşılama programına dahildir ve genellikle 2, 4, 6. aylarda ve 12-15 aylıkken pekiştirme dozu şeklinde uygulanır.

Ayrıca, yüksek risk grupları (örneğin, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, dalak sorunu olanlar veya salgın bölgelerine seyahat edenler) için aşı zamanlaması değişebilir ve ek dozlar gerekebilir. Hamilelik veya emzirme döneminde aşı yapılması konusunda doktor tavsiyesi alınmalıdır.

Menenjit aşısının sıklığı, aşının türüne ve bireyin durumuna göre belirlenir. Genel olarak, aşılar belirli aralıklarla tekrarlanır veya ömür boyu koruma sağlayabilir. İşte sıklık önerileri:

• Meningokok aşısı (MenACWY): İlk doz 11-12 yaşlarında yapılır ve ikinci doz 16 yaşında uygulanır. Bu, genellikle ergenlik dönemi için yeterli koruma sağlar. Yetişkinlerde, yüksek risk durumlarında (örneğin, üniversite öğrencileri veya askerlik yapanlar) ek dozlar gerekebilir; bu durumda her 5 yılda bir tekrarlanması önerilebilir.
• Meningokok B aşısı (MenB): Bu aşı genellikle 2 veya 3 doz şeklinde uygulanır ve dozlar arasında 1-6 ay ara verilir. Risk devam ettiği sürece, belirli aralıklarla (örneğin, her 5-10 yılda bir) pekiştirme dozları gerekebilir, ancak standart öneriler kişiye özel olarak değerlendirilmelidir.
• Hib aşısı: Bebeklik döneminde tamamlandıktan sonra, genellikle ek doz gerekmez. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde periyodik olarak tekrarlanabilir.

Aşı sıklığı, bireysel risk faktörlerine, coğrafi bölgeye ve sağlık otoritelerinin güncel tavsiyelerine göre değişebilir. Örneğin, salgın durumlarında veya seyahat öncesi ek aşılar gerekli olabilir. Aşı takvimine uyum sağlamak için düzenli doktor kontrolleri önemlidir.

Menenjit aşısı, çocukluk ve ergenlik döneminde düzenli olarak yapılmalıdır. Aşı türüne göre zamanlama ve sıklık değişir; örneğin, MenACWY aşısı 11-12 ve 16 yaşlarında, MenB aşısı ise 16-18 yaşlarında uygulanır. Risk gruplarında ek dozlar gerekebilir. Aşıların etkinliğini sürdürmek için, kişisel sağlık durumunuza uygun bir aşı planı oluşturmak üzere bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir. Unutmayın, menenjit ciddi bir hastalıktır ve aşılar hayat kurtarıcı olabilir.