Aşılar, günlük hayatta ölümcül hastalıkları bile önleyen virüs, bakteri gibi enfeksiyon etkenlerine karşı etkili bir bağışıklık yöntemi olarak kullanılır. Aşılar; hastalık etken parçaları, çeşitli toksik maddeler ve zayıflatılmış hastalık virüslerinden oluşur. Vücut aşıyı aldığı zaman antikor üreterek bağışıklık sistemi oluşturur. Aşı ile oluşan antikorlar, karşılarına gelen maddelere karşı savaş açar ve vücut hastalıklara karşı hazırlıklı hale gelir. Canlı virüsler, suni ya da doğal tarzda zayıflatıldığında elde edilen aşılara canlı aşılar (attenüe) denir. Çiçek aşısı, inek hastalığının etkeni gibi zararsız mikroorganizmalarda kullanılan bir canlı aşı örneğidir. Kolera ve boğmaca hastalıklarında kullanılan aşılar ise ölü mikropların kullanıldığı aşılardır. Hastalık yapıcı nitelikleri yok eden aşılar ise mikropların ürettiği toksinleri içeren aşılardır. Aşı Çeşitleri Difteri Aşısı: Günümüzde pek fazla görülmeyen bir hastalık olmasına rağmen ölümcül olabilecek bir hastalıktır. On yılda bir uygulanan bu aşı, tetanos ve boğmaca aşıları ile birlikte uygulanır. Şeker hastaları, kötü huylu tümör gibi ağır kronik hastalıklara sahip bireylerde difteri aşısı uygulanmamalıdır. Çocuk Felci Aşısı: Çocuk felci hastalığına sebep olan virüsü etkisiz hale getiren canlı türde bir aşıdır. Deri altına enjeksiyon yöntemiyle ya da ağızdan damla şeklinde iki uygulama yöntemi bulunur. Kuduz Aşısı: Hayvanlar tarafından ısırılmış kişilere hastalık oluşmaması için yapılan canlı bir aşıdır. Herhangi bir yan etkisi yoktur ve pahalı bir aşı çeşididir. Kızamık Aşısı: Kızamık, çocukluk hastalığı olarak bilinir ve çok tehlikeli boyutlarda nadir görülür. Bronşite, zatürreye, kulak enfeksiyonuna neden olabilir. Kabakulak ve kızamıkçık aşılarıyla karma şeklinde uygulanır. Aşı uygulandıktan sonra genellikle 5-6 gün kadar kızamık döküntüleri görülür. Kabakulak Aşısı: Tükürük bezlerini etkileyen kabakulak hastalığı çocuklarda görülür ve diğer organlarda da enfeksiyona neden olabilir. Genellikle 10 yıl bağışıklık sağlar. Kabakulak aşısı yumurta alerjisi olan kişilere uygulanmamalıdır. Kızamıkçık Aşısı: Çocukluk döneminde en hafif geçen enfeksiyon hastalığı olan kızamıkçık, gebelik döneminde geçirildiğinde büyük tehlike arz eder. Nadir olarak birkaç ay sürer ve aşının yan etkileri de hastalık gibi hafif geçer. Yetişkin kadınlarda nadiren 2-3 gün eklem ağrıları olabilir. Tetanos Aşısı: Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki çizik ya da yara sayesinde vücuda girer ve 8-16 gün kuluçka dönemi sonrasında tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilir. Devlet tarafından tetanos aşısı uygulanması zorunlu hale getirilmiştir ve bağışıklık yapıcı etkisi 5 yıldır. Her beş yılda bir uygulanması gerekir. Çöpçüler, toprak yol yapımı, madenciler, askerler, çobanlar ve sporcular tetanos hastalığına en sık yakalanan mesleklerdir. Boğmaca Aşısı: En kolay bulaşan enfeksiyon hastalığıdır ve havale nöbetlerine, zatürreye, beyin işlevinde bozukluklara yol açabilir. Hastalık çocuklarda görüldüğünde belirtileri daha ağır olur. Difteri ve tetanos aşısı ile birlikte uygulanır. Verem Aşısı: Verem aşısı dünyada yaygın şekilde görülürken Türkiye'de de görülme sıklığı artmaktadır. Ağız yoluyla verilen verem aşısı yeterli antikor üretemezse, deri içine verilerek uygulanır. Verem aşısı iğneyi deriye birkaç kez batırarak ya da deriyi çizerek uygulanır. Kolun dış yüzeyine uygulanan aşı, derinin içine uygulanmalıdır. Aşının tam koruması yoktur fakat hastalığın vücuda yayılmasını engeller. Hepatit Aşısı: Virüs kökenli olan hepatit hastalığı tüm dünyada önemli bir sağlık sorunudur. Hepatit A, B, C, D ve E çeşitleri vardır. Bağışıklık en az 4-5 yıl sürer ve bu süreçten sonra yenilenmelidir. Bebeklerde kalçanın üst kısmından uygulanırken, yetişkin insanlarda kolun dış yüzeyinden kas içine uygulanır. B virüsüne karşı bağışıklık sistemini tam olarak sağlar. Aşı Yapılmaması Gereken Durumlar
|
Munise
12 Temmuz 2024 CumaÇocuk felci aşısı sindirim sistemi hastalığı olanlarda uygulanması sakıncalıdır demişsiniz. Sindirim sistemi rahatsızlığım var; bu durumda çocuk felci aşısını ne şekilde yaptırmalıyım veya alternatif bir yöntem var mı?
Cevap yazAdmin
12 Temmuz 2024 CumaMerhaba Munise Hanım,
Sindirim sistemi rahatsızlıkları olan kişilerde, oral yol ile uygulanan çocuk felci aşısı (OPV) bazı riskler taşıyabilir. Bu durumda, inaktive edilmiş çocuk felci aşısı (IPV) tercih edilebilir. IPV kas içine enjeksiyon yoluyla uygulanır ve sindirim sistemiyle doğrudan temas etmez, bu nedenle sizin için daha güvenli bir seçenek olabilir. Aşı konusunda en doğru bilgi ve yönlendirmeyi alabilmeniz için doktorunuza veya bir sağlık uzmanına danışmanızı öneririm. Sağlıklı günler dilerim.