Kuduz aşısı, kuduz virüsü taşıyan bir hayvan tarafından ısırılma veya tükürüğün deri ya da mukozalara temas etmesi sonucunda bulaşan ve beyin iltihabına yol açan hastalığı önlemek amacıyla uygulanır. Hastalığın kuluçka süresi, ısırılan bölgenin beyne yakınlığı, ısırığın sinir uçları bakımından zengin olması, ısırığın şiddeti ve vücuttaki virüs miktarı ile ilişkilidir. Bu belirtilerin varlığı halinde kuluçka süresi kısalmaktadır. Hastalık genellikle 20-60 gün arasında ortaya çıkar. Gerekli tedavi yapılmazsa, hastalık ilerleyerek kişinin ölümüne yol açabilir.

Riskli bir hayvan tarafından ısırılan kişi, öncelikle ısırık bölgesini sabun veya deterjanlı suyla yıkamalıdır. Bu tedbir, hastalık riskini %90 oranında azaltacaktır. Isırığın beyne yakın olması durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. Uzak bölgelerde virüsün yayılma süresi 0-72 saat arasında değişmektedir. Isıran hayvan mümkünse yakalanmalı ve 10 gün süreyle gözlem altına alınmalıdır. Bu sürede kuduz belirtileri görülmezse, herhangi bir tehlike yoktur. Gözlem altına alınamayan hayvan ya da yapılan testlerin pozitif çıkması halinde tedaviye başlanmalıdır. Bu durumda kişiye kuduz serumu verilmeli ve yara temizlenmelidir. Ardından kuduz aşısı yapılmalıdır. Kullanılan aşı, bağışıklık gücü yüksek, uygulaması kolay ve nörolojik yan etkisi bulunmayan hücre kültürü aşısı olmalıdır. Bu özelliklere sahip olan aşılar HDVC ve VERO aşılarıdır. İki aşının yan etkileri ve bağışıklık gücü aynıdır. Bu aşılar bir arada kullanılabilir; yani tedaviye biriyle başlayıp, diğeri ile devam etmenin sakıncası yoktur.

Aşı, ısırılma gününde başlatılıp, 3., 7., 14. ve 28. günlerde tekrarlanarak toplam 5 doz olarak uygulanır. Uygulama intramuskuler yolla ve kesinlikle deltoid adaleden yapılmalıdır. Bebeklerde ise uyluğun anterolateral bölgesinden yapılmalıdır. Aşılama kurallarına uyulduğu sürece %100 koruma sağlamaktadır. Aşıların düzenli yapılması ölümlerin önüne geçmektedir. Aşıdan sonra nadir olarak aşı bölgesinde ağrı, şişlik, kızarıklık ve ateş belirtileri görülebilir.

Kuduz açısından risk altında bulunan veterinerler, laboratuvar personeli, kuduz bölümü çalışanları, kornea bölümü görevlileri ve kuduz mikrobunun bulunabileceği hayvanlarla temas halinde olanlara aşılama yapılabilir. Aşının uygulanması 0, 7, 28. günlerde 3 doz halinde olmaktadır. Bu şekilde bulaşma durumlarında kuduz serumu uygulanmamaktadır. Aşılanmış kişilere virüs bulaşırsa, 0 ve 3. günlerde 2 doz aşı yapılması yeterli olacaktır.

Kuduz aşısı, yalnızca insanlarda değil, aynı zamanda evcil hayvanlarda da uygulanmakta olup, özellikle köpeklerde düzenli olarak yapılması önerilir. Kuduz, zoonotik bir hastalık olduğundan, hayvan sahiplerinin de bu konuda bilinçli olması büyük önem taşır. Kuduzun yayılmasının önlenmesi için, hayvanların aşılanması ve vahşi hayvanlarla temastan kaçınılması gerekmektedir. Ayrıca, kuduz şüphesi taşıyan hayvanların bölgedeki sağlık otoritelerine bildirilmesi, halk sağlığının korunmasına katkıda bulunacaktır.