Kedilerin aşı takvimi nasıl olmalı ve ne zaman yapılmalı?

Kedilerin sağlıklı bir yaşam sürmesi için aşılar, koruyucu veteriner hekimlik uygulamalarının temelini oluşturur. Aşılar, kedileri bulaşıcı ve ölümcül hastalıklardan korumaya yardımcı olur ve bağışıklık sistemlerini güçlendirir. Kedinizin aşı takvimi, yaşı, sağlık durumu, yaşam tarzı (örneğin, iç mekanda mı yoksa dışarıda mı yaşadığı) ve bölgesel risk faktörlerine göre veteriner hekiminiz tarafından kişiselleştirilmelidir. Genel olarak, aşılar temel (core) ve temel olmayan (non-core) olarak ikiye ayrılır; temel aşılar tüm kediler için önerilirken, temel olmayan aılar kedinin ihtiyaçlarına göre uygulanır. Aşağıda, genel bir kedi aşı takvimi ve zamanlamasına ilişkin ayrıntılar bulabilirsiniz.

Yavru kediler, annelerinden aldıkları maternal antikorlar nedeniyle belirli bir süre korunur, ancak bu antikorlar zamanla azalır. Bu nedenle, aşılamaya genellikle 6-8 haftalıkken başlanır ve 16. haftaya kadar devam eder. İşte tipik bir yavru kedi aşı programı:

• 6-8 Haftalık: İlk karma aşı (genellikle FVRCP olarak bilinir, bu kedi nezlesi ve panlökopeni içerir) ve kuduz aşısı (bölgesel yönetmeliklere göre değişebilir, bazı yerlerde daha sonra uygulanır).
• 10-12 Haftalık: İkinci karma aşı (FVRCP) ve gerekiyorsa lösemi (FeLV) aşısı (dışarı çıkan veya risk altındaki kediler için).
• 14-16 Haftalık: Üçüncü karma aşı (FVRCP) ve lösemi aşısının tekrarı. Kuduz aşısı da bu dönemde yapılabilir if henüz uygulanmadıysa.

Bu aşılar, yavru kedinin bağışıklık sisteminin tam olarak gelişmesini sağlar. Veteriner hekiminiz, kedinizin durumuna göre ek aşılar (örneğin, klamidya veya bordetella) önerebilir.

Yetişkin kedilerde, yavruluk dönemindeki aşılar tamamlandıktan sonra, düzenli tekrarlar (rapel) gerekir. Bu tekrarlar, bağışıklığın sürekliliğini sağlamak için yapılır. Genel yetişkin kedi aşı takvimi şu şekildedir:

• 1 Yaşında: Tüm temel aşıların rapeli (FVRCP ve kuduz). Lösemi aşısı, risk devam ediyorsa bu dönemde tekrarlanır.
• Sonrasında: Temel aşılar (FVRCP ve kuduz) genellikle 1-3 yılda bir rapel edilir, ancak bu sıklık aşı türüne ve veteriner önerilerine göre değişir. Örneğin, bazı karma aşılar 3 yılda bir, kuduz aşısı ise yasal gerekliliklere bağlı olarak yıllık veya 3 yılda bir yapılabilir.

Temel olmayan aşılar (lösemi gibi) ise kedinin yaşam tarzına göre değerlendirilir; örneğin, sadece iç mekanda yaşayan kedilerde lösemi aşısı gerekli olmayabilir.

Kediler için yaygın aşı türleri ve korudukları hastalıklar şunlardır:

• FVRCP (Karma Aşı): Kedi viral rinotrakeitis (herpesvirüs), calicivirüs ve panlökopeni (kedi gençlik hastalığı) gibi hastalıklara karşı koruma sağlar. Bu, temel aşılar arasında yer alır.
• Kuduz Aşısı: Kuduz hastalığına karşı korur ve birçok bölgede yasal zorunluluktur. Genellikle yavru kedilerde 12-16 haftalıkken başlar ve düzenli rapelleri yapılır.
• FeLV (Kedi Lösemisi Aşısı): Lösemi virüsüne karşı koruma sağlar; dışarı çıkan, başka kedilerle temas eden veya riskli ortamlarda bulunan kediler için önerilir. Temel olmayan aşılar sınıfındadır.
• Diğer Aşılar: FIP (kedi enfeksiyöz peritoniti) veya klamidya gibi aşılar, veteriner hekimin önerisiyle uygulanabilir, ancak bunlar genellikle yüksek risk durumlarında tercih edilir.

Aşıların zamanlaması, kedinizin genel sağlık durumuna bağlıdır. Her aşı öncesi veteriner hekim, kediyi muayene ederek aşıya uygun olup olmadığını değerlendirir. Aşılar genellikle sağlıklı kedilere uygulanır; hasta veya stresli kedilerde ertelenebilir. Aşı sonrası, kedinizde hafif yan etkiler (örneğin, uyuşukluk veya iğne yerinde şişlik) görülebilir, ancak ciddi reaksiyonlar nadirdir ve veteriner hekimle iletişime geçilmelidir.

Unutmayın, bu takvim genel bir rehberdir; kediniz için en doğru programı belirlemek üzere bir veteriner hekimle görüşmeniz önemlidir. Düzenli aşılar, kedinizin uzun ve mutlu bir yaşam sürmesine katkıda bulunacaktır.