Fındık aşılaması nasıl yapılır?

Fındık aşılama, mevcut fındık ağaçlarının verimini, kalitesini veya dayanıklılığını artırmak için yapılan bir bitki üretim yöntemidir. Bu işlem, düşük verimli veya hastalıklı ağaçları iyileştirmek, yeni çeşitler eklemek veya ağaçların büyüme özelliklerini değiştirmek için kullanılır. Özellikle fındık tarımında, aşılama sayesinde daha kaliteli ürünler elde edilebilir ve ekonomik kazanç artırılabilir. Aşılama, doğru zaman ve teknikle yapıldığında, ağaçların sağlıklı gelişimine katkıda bulunur.

Fındık aşılaması genellikle ilkbahar aylarında, bitkinin aktif büyüme dönemine girmeden önce yapılır. İdeal zaman, hava sıcaklığının 10-20°C arasında olduğu, don riskinin olmadığı ve ağaçların uyanmaya başladığı mart-nisan aylarıdır. Aşılama öncesinde, ağacın sağlıklı olması, hastalık veya zararlılardan arınmış olması önemlidir. Ayrıca, aşı kalemleri (aşı için kullanılan dal parçaları) dinlenme döneminde alınmalı ve soğuk ortamda saklanmalıdır. Nemli ve güneşsiz bir gün tercih edilerek, aşının kuruması önlenebilir.

Fındık aşılamasında yaygın olarak kullanılan yöntemler arasında dilcik aşısı, yarma aşısı ve kabuk aşısı bulunur. İşte temel adımlar:

• Hazırlık: Önce anaç ağacı (aşı yapılacak ağaç) ve kalem (aşılanacak dal) seçin. Kalemler, sağlıklı, bir yıllık sürgünlerden alınmalı ve üzerinde 2-3 göz bulunmalıdır. Aletler (aşı bıçağı, budama makası) temiz ve dezenfekte edilmiş olmalıdır.
• Anaç Hazırlama: Anaç ağacın gövdesi veya dalları üzerinde, aşı yapılacak bölge düzgünce temizlenir. Yarma aşısı için, anaç dikey olarak 2-3 cm derinlikte yarılır. Dilcik aşısında ise, anaç ve kalemde birbirine uyacak şekilde dil şeklinde kesiler yapılır.
• Kalem Yerleştirme: Kalem, anaçtaki kesiye tam oturacak şekilde yerleştirilir. Kabuk ve kambiyum tabakalarının (bitkinin büyüme dokusu) mümkün olduğunca üst üste gelmesine dikkat edilir. Bu, aşının tutması için kritiktir.
• Bağlama ve Koruma: Aşı bölgesi, aşı macunu veya örtüyle sıkıca sarılarak hava ve nemden korunur. Bu, enfeksiyon riskini azaltır ve kaynaşmayı kolaylaştırır. Aşı bandı veya rafya kullanılabilir.
• Sonrası Bakım: Aşıdan sonra, ağacı düzenli sulayın ve gübreleyin. Yeni sürgünler çıktığında, fazla olanları temizleyerek aşının güçlenmesini sağlayın. Aşı tutup tutmadığını 2-3 hafta içinde kontrol edin; başarısız olursa, zaman kaybetmeden tekrar deneyin.

Aşılama sonrası, ağacın stres yaşamaması için düzenli bakım şarttır. Aşı bölgesini güneşten ve aşırı rüzgardan koruyun. Sulama, toprağın nemli kalacak şekilde ayarlanmalı, ancak aşırı su verilmemelidir. Aşı tuttuğunda, bandı yavaşça gevşeterek ağacın büyümesine izin verin. Hastalık veya zararlı belirtileri görülürse, hemen müdahale edin. Unutmayın, aşılama deneyim gerektirir; ilk denemelerde başarısızlık olabilir, ancak pratik yaparak becerinizi geliştirebilirsiniz.