Aylara göre aşılama takvimi nasıl olmalıdır?

Aşılama, bebeklerin ve çocukların bulaşıcı hastalıklara karşı korunmasında kritik bir rol oynar. Aylara göre düzenlenmiş bir aşılama takvimi, bağışıklık sisteminin zamanında ve etkili bir şekilde güçlendirilmesini sağlar. Bu rehber, genel önerilere dayanarak hazırlanmıştır; ancak, her ülkenin sağlık otoritelerinin (Türkiye'de Sağlık Bakanlığı gibi) resmi takvimini takip etmek ve çocuk doktorunuzla görüşmek esastır. Aşılar, genellikle doğumdan itibaren belirli aylarda uygulanır ve tekrarları içerebilir. İşte aylara göre örnek bir aşılama takvimi:

Bu aşamada, bebekler doğar doğmaz belirli aşıları alırlar. Erken başlangıç, hastalıklara karşı hızlı koruma sağlar.

• Hepatit B Aşısı: İlk doz genellikle doğumda verilir. Hepatit B, karaciğer iltihabına neden olan bir virüstür ve bu aşı uzun süreli koruma sağlar.

İlk ay, Hepatit B aşısının devamı için önemlidir. Bu, bağışıklığın pekiştirilmesine yardımcı olur.

• Hepatit B Aşısı: İkinci doz, genellikle 1. ayda uygulanır. İlk dozdan sonra tam koruma için gereklidir.

Bu dönemde, bebekler için birkaç temel aşı başlar. Aşılar, karma aşılar şeklinde verilebilir, böylece enjeksiyon sayısı azaltılır.

• BCG Aşısı: Verem (tüberküloz) hastalığına karşı koruma sağlar. Bazı ülkelerde rutin olarak uygulanır.
• Beşli Karma Aşı (DaBT-İPA-Hib): Bu, difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci (polio) ve Haemophilus influenzae tip b'ye karşı korur. İlk doz 2. ayda verilir.
• Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA): Zatürre, menenjit ve orta kulak iltihabına neden olan pnömokok bakterilerine karşı koruma sağlar. İlk doz bu ayda uygulanır.
• Rotavirüs Aşısı: İshal ve kusmaya yol açan rotavirüse karşı oral (ağızdan) olarak verilir. İlk doz 2. ayda başlar.

4. ay, 2. ayda başlanan aşıların ikinci dozlarını içerir. Bu, bağışıklık yanıtını güçlendirmek için önemlidir.

• Beşli Karma Aşı (DaBT-İPA-Hib): İkinci doz uygulanır.
• Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA): İkinci doz verilir.
• Rotavirüs Aşısı: İkinci doz (veya seriye bağlı olarak son doz) bu ayda tamamlanabilir.

6. ayda, bazı aşıların üçüncü dozları ve yeni aşılar eklenir. Bu, korumanın sürekliliği için kritiktir.

• Beşli Karma Aşı (DaBT-İPA-Hib): Üçüncü doz uygulanır.
• Hepatit B Aşısı: Üçüncü doz, genellikle 6. ayda verilerek seriyi tamamlar.
• Oral Polio Aşısı (OPA): Çocuk felcine karşı ek koruma için ağızdan verilebilir (bazı ülkelerde).
• İnfluenza (Grip) Aşısı: Mevsimsel grip aşısı, 6 aylıktan itibaren önerilir ve her yıl tekrarlanır.

Bir yaş, pek çok aşının pekiştirme dozları ve yeni aşılar için önemli bir dönemdir. Bu aşamada, bağışıklık sistemi daha olgunlaşmıştır.

• Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (KKK) Aşısı: İlk doz genellikle 12. ayda verilir. Bu aşı, bu ciddi viral hastalıklara karşı koruma sağlar.
• Suçiçeği Aşısı: İlk doz, 12. ayda uygulanabilir.
• Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA): Pekiştirme dozu verilir.
• Hepatit A Aşısı: İlk doz, 12-18 aylar arasında başlayabilir; bazı ülkelerde 1 yaşında verilir.

Bu dönem, erken çocukluk aşılarının son pekiştirmelerini içerir. Korumanın uzun süreli olması için gereklidir.

• Beşli Karma Aşı (DaBT-İPA-Hib): Pekiştirme dozu uygulanır.
• Oral Polio Aşısı (OPA): Pekiştirme dozu verilir.
• Hepatit A Aşısı: İkinci doz, genellikle 18. ayda tamamlanır (ilk dozdan 6 ay sonra).

İki yaş ve sonrasında, aşılama daha seyrek hale gelir, ancak okul öncesi ve okul dönemi için önemli pekiştirmeler yapılır. Bu, çocuğun toplumsal ortamlarda hastalıklardan korunmasını sağlar.

• Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (KKK) Aşısı: İkinci doz, genellikle 4-6 yaş arasında verilir, ancak bazı programlarda 2 yaşında da uygulanabilir.
• Suçiçeği Aşısı: İkinci doz, 4-6 yaş arasında tamamlanır.
• Difteri, Boğmaca, Tetanoz (DaBT) ve Çocuk Felci (İPA) Pekiştirme Aşıları: 4-6 yaş arasında uygulanır.
• İnsan Papilloma Virüsü (HPV) Aşısı: Genellikle 9 yaş ve üzerinde başlar, rahim ağzı kanseri ve diğer hastalıklara karşı koruma sağlar.
• Menenjit Aşıları: Bazı ülkelerde ergenlik döneminde pekiştirme dozları önerilir.

Aşılama takvimi, çocuğunuzun sağlık durumuna, yaşadığınız bölgeye ve güncel salgın risklerine göre değişiklik gösterebilir. Aşağıdaki noktalara dikkat edin:

• Daima çocuk doktorunuzla iletişim halinde olun: Aşıların zamanlaması ve olası yan etkiler hakkında bilgi alın.
• Resmi takvimi takip edin: Ülkenizin sağlık bakanlığının önerdiği aşı programına uyun, çünkü bölgesel hastalık risklerine göre uyarlanmıştır.
• Aşı kartınızı güncel tutun: Tüm aşı kayıtlarını düzenli olarak kontrol edin ve randevuları kaçırmayın.
• Yan etkileri gözlemleyin: Aşı sonrası hafif ateş, halsizlik veya enjeksiyon bölgesinde kızarıklık normal olabilir, ancak şiddetli reaksiyonlarda derhal tıbbi yardım alın.
• Eksik aşıları tamamlayın: Herhangi bir aşı atlandıysa, doktorunuzla görüşerek telafi programı oluşturun.

Sonuç olarak, aylara göre aşılama takvimi, bebeklerin ve çocukların sağlıklı büyümesi için hayati öneme sahiptir. Bu rehber, genel bir çerçeve sunar; unutmayın ki her çocuk özeldir ve kişiselleştirilmiş tıbbi tavsiye almak her zaman en iyisidir. Aşılar, sadece bireyi değil, toplumu da koruyan güvenli ve etkili bir yöntemdir.