Askerde yapılan aşılar nelerdir ve hangi amaçla yapılır?

Askerlik hizmeti, toplu yaşam koşulları, yoğun fiziksel aktivite ve potansiyel sağlık riskleri nedeniyle aşılamanın önemli olduğu bir dönemdir. Türkiye'de askerlik sırasında yapılan aşılar, genellikle Sağlık Bakanlığı'nın ulusal aşı programı ve askeri sağlık protokolleri doğrultusunda belirlenir. Bu aşılar, askerlerin bireysel sağlığını korumak, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek ve operasyonel hazırlığı artırmak amacıyla uygulanır. Aşağıda, askerlikte yaygın olarak yapılan aşılar ve bunların amaçları detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Unutmayın, aşı programları zamanla değişebilir, bu nedenle güncel bilgiler için resmi kaynaklara başvurmanız önerilir.

Tetanoz aşısı, askerlikte sıkça uygulanan temel aşılardan biridir. Bu aşı, özellikle şu amaçlarla yapılır:

• Askeri eğitim sırasında yaralanma, kesik veya delici yaralanmalar sonucu tetanoz bakterisinin bulaşma riskini azaltmak.
• Toplu yaşam alanlarında hijyen koşullarından kaynaklanan enfeksiyonları önlemek.
• Askerlerin genel bağışıklık sistemini güçlendirerek, uzun süreli koruma sağlamak. Genellikle karma aşılar (örneğin, difteri-tetanoz aşısı) şeklinde uygulanır ve askerlik öncesi aşı geçmişine göre tekrar dozları yapılabilir.

Hepatit A, kirli su veya gıdalarla bulaşan bir viral hastalıktır ve askeri ortamlarda hızlı yayılabilir. Bu aşının amaçları şunlardır:

• Toplu yemekhaneler ve kamp koşullarında hepatit A virüsünün neden olduğu sarılık ve diğer komplikasyonları önlemek.
• Askerlerin karaciğer sağlığını koruyarak, operasyonel verimliliği artırmak. Özellikle temizlik standartlarının düşük olduğu bölgelerde görev yapan askerler için önemlidir.

Hepatit B, kan ve vücut sıvılarıyla bulaşan ciddi bir viral enfeksiyondur. Askerlikte bu aşı şu nedenlerle yapılır:

• Yaralanma, kan teması veya tıbbi müdahaleler sırasında hepatit B riskini minimize etmek.
• Uzun vadeli karaciğer hastalıklarından (siroz veya kanser gibi) korunmak. Askerlik öncesi aşılanmamış bireylere genellikle seri halinde dozlar uygulanır.

Grip aşısı, mevsimsel olarak askerlikte yaygın şekilde uygulanabilir. Amaçları:

• Toplu yaşam nedeniyle hızla yayılabilen influenza virüsünün neden olduğu salgınları önlemek.
• Askerlerin fiziksel performansını etkileyen ateş, halsizlik gibi semptomları azaltarak, eğitim ve operasyonların aksamasını engellemek. Özellikle kış aylarında veya yurt dışı görevlerde rutin olarak önerilir.

Bu karma aşı, askerlikte bağışıklık sistemini güçlendirmek için yapılır. Amaçları:

• Çocukluk döneminde aşılanmamış veya yetersiz bağışıklığı olan askerlerde kızamık, kızamıkçık ve kabakulak gibi bulaşıcı hastalıkları önlemek.
• Toplu ortamlarda salgın riskini azaltmak ve askerlerin genel sağlığını korumak. Askerlik muayenesi sırasında aşı geçmişi kontrol edilir ve gerekirse tamamlayıcı dozlar uygulanır.

Menenjit, beyin zarı iltihabına neden olan ciddi bir hastalıktır ve askeri kamplarda hızlı yayılabilir. Bu aşının amaçları:

• Meningokok bakterisinin neden olduğu menenjit ve septisemi gibi komplikasyonları önlemek.
• Özellikle yurt dışı görevler veya toplu barınma alanlarında bulaşma riskini düşürmek. Askerlik sırasında riskli bölgelere sevk edilecek personel için rutin olarak önerilebilir.

Kuduz aşısı, özellikle riskli durumlarda (örneğin, hayvan ısırıkları) uygulanır. Amaçları:

• Askeri eğitim veya görev sırasında vahşi hayvanlarla temas sonucu kuduz virüsü bulaşma riskini azaltmak.
• Acil durumlarda profilaksi (koruyucu) olarak kullanılmak üzere hazır bulundurmak. Genellikle rutin aşı programında yer almasa da, maruz kalma durumunda hızlı şekilde uygulanır.

Askerlikte aşılamanın temel amacı, askerlerin sağlığını korumak ve ordunun operasyonel kapasitesini sürdürmektir. Bu aşılar:

• Bireysel bağışıklığı güçlendirerek, hastalıklara karşı direnci artırır.
• Toplu yaşamın getirdiği salgın risklerini minimize eder.
• Askerlik hizmeti sırasında oluşabilecek sağlık sorunlarını önleyerek, maliyet ve iş gücü kaybını azaltır.

Aşılar genellikle askerliğin ilk günlerinde yapılan sağlık taramaları sırasında uygulanır ve askerlerin aşı geçmişi değerlendirilir. Eksik aşılar tamamlanır veya pekiştirme dozları verilir. Askerlik süresince, özel durumlara (örneğin, yurt dışı görevler) bağlı olarak ek aşılar da yapılabilir. Sonuç olarak, askerlikte aşılar, hem bireysel hem de toplumsal sağlık açısından hayati bir rol oynar. Herhangi bir sorunuz varsa, askeri sağlık birimlerine danışmanız önerilir.