Tavuk aşıları ne zaman ve nasıl uygulanmalıdır?

Tavuk yetiştiriciliğinde sürü sağlığını korumanın temel taşlarından biri olan aşılama, doğru zamanlama ve uygulama teknikleriyle maksimum fayda sağlıyor. Hastalıklara karşı proaktif bir koruma kalkanı oluşturan aşı programları, tavukların yaşam döngüsüne ve bölgesel risklere göre şekilleniyor.

25 Kasım 2025

Tavuk Aşıları: Zamanlama ve Uygulama Rehberi


Tavuk yetiştiriciliğinde aşılama, sürü sağlığını korumak ve hastalıkları önlemek için kritik bir rol oynar. Aşılar, tavukları yaygın viral ve bakteriyel hastalıklara karşı bağışıklık kazandırarak verimliliği artırır ve ölüm oranlarını azaltır. Aşıların etkili olabilmesi için doğru zamanda ve doğru şekilde uygulanması gerekir. Bu rehber, tavuk aşılarının zamanlaması ve uygulama yöntemleri hakkında detaylı bilgiler sunar.

Aşı Zamanlaması: Hangi Aşı Ne Zaman Yapılmalı?


Aşı programı, tavukların yaşına, yetiştirme amacına (yumurta veya et üretimi) ve bölgesel hastalık risklerine göre değişiklik gösterir. Genel olarak, aşılar civciv döneminden itibaren başlar ve belirli aralıklarla tekrarlanır. İşte yaygın aşılar ve önerilen zamanlamalar:

  • Marek Hastalığı Aşısı: Civcivler kuluçkahanede veya ilk gün içinde uygulanır. Genellikle deri altı veya kas içi enjeksiyonla yapılır.
  • Newcastle Hastalığı Aşısı: İlk aşılama 7-14 günlükken, genellikle içme suyu veya burun-göz damlası şeklinde uygulanır. Tekrarlar 4-6 haftalıkken ve 16-18 haftalıkken yapılabilir.
  • Enfeksiyöz Bronşit Aşısı: İlk aşı 1-2 haftalıkken su veya sprey yoluyla uygulanır. İkinci doz 4-6 haftalıkken verilir, yumurtacı tavuklarda 16-18 haftalıkken tekrarlanabilir.
  • Gumboro (Enfeksiyöz Bursal Hastalık) Aşısı: İlk aşı 10-14 günlükken su veya göz damlası şeklinde yapılır. İkinci doz genellikle 3-4 haftalıkken uygulanır.
  • Çiçek Hastalığı Aşısı: 6-8 haftalıkken kanat zarına batırma (stab) yöntemiyle uygulanır, riskli bölgelerde tekrarlanabilir.
  • Kronik Solunum Hastalığı (Mycoplasma) Aşısı: İlk aşı 1 günlükken sprey veya enjeksiyonla, ikinci doz 4-6 haftalıkken yapılır. Bu aşı, özellikle stresli koşullarda önerilir.

Aşı programınızı veteriner hekiminizle görüşerek bölgenizdeki hastalık risklerine göre özelleştirmeniz önemlidir. Ayrıca, aşılar arasında uygun süreler bırakarak bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlamalısınız.

Aşı Uygulama Yöntemleri: Nasıl Yapılır?


Aşıların etkinliği, doğru uygulama yöntemiyle doğrudan ilişkilidir. Farklı aşı türleri için çeşitli uygulama teknikleri kullanılır. İşte yaygın yöntemler ve dikkat edilmesi gerekenler:

  • İçme Suyu ile Aşılama: Aşı, temiz ve klor içermeyen suya karıştırılarak tavuklara içirilir. Suyun sıcaklığı oda sıcaklığında olmalı ve aşılı su 1-2 saat içinde tüketilmelidir. Bu yöntem, Newcastle veya Enfeksiyöz Bronşit gibi aşılar için uygundur.
  • Burun-Göz Damlası (Okulasyon): Aşı, her bir tavuğun burun veya gözüne damlatılır. Bu, bireysel uygulama sağlar ve bağışıklığı güçlendirir, ancak daha fazla emek gerektirir. Civcivlerde yaygın olarak kullanılır.
  • Enjeksiyon: Deri altı (subkutan) veya kas içi (intramüsküler) yolla uygulanır. Marek gibi aşılar için idealdir. Steril iğneler kullanılmalı ve enjeksiyon bölgesi temiz tutulmalıdır.
  • Sprey Yöntemi: Aşı, ince bir sis şeklinde püskürtülerek tavukların solunum yoluyla alması sağlanır. Büyük sürülerde zaman kazandırır, ancak uygun ekipman ve havalandırma gerektirir.
  • Kanat Zarına Batırma (Stab): Çiçek aşısı gibi aşılar için kullanılır. Özel bir çatal iğne ile kanat zarına batırılarak uygulanır; hafif bir kanama normal kabul edilir.

Uygulama sırasında aşıların soğuk zincirde (genellikle 2-8°C arasında) saklanmasına dikkat edin ve son kullanma tarihlerini kontrol edin. Aşılamadan önce tavukların stres altında olmamasına özen gösterin; aşırı sıcak veya soğuk, aşının etkinliğini azaltabilir.

Genel Tavsiyeler ve Önlemler

Aşılamanın başarısı için şu noktalara dikkat edin:

  • Aşı programını bir veteriner hekimle planlayın ve yerel hastalık risklerini göz önünde bulundurun.
  • Aşıları doğru dozda uygulayın; aşırı veya eksik doz bağışıklığı zayıflatabilir.
  • Aşı sonrası tavukları gözlemleyin; olağan dışı semptomlar varsa veteriner desteği alın.
  • Hijyen kurallarına uyun; ekipmanları temizleyin ve dezenfekte edin toplu uygulamalarda hastalık yayılımını önlemek için.
  • Kayıt tutun; hangi aşının ne zaman yapıldığını not ederek takip kolaylaştırın.

Sonuç olarak, tavuk aşıları düzenli ve doğru şekilde uygulandığında sürü sağlığını korur ve verimliliği artırır. Unutmayın, aşılama bir önlemdir; hastalık çıktıktan sonra tedavi her zaman daha zor ve maliyetlidir. Profesyonel destek alarak sağlıklı bir yetiştiricilik yapabilirsiniz.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;