Kayısı Aşısı Nasıl Yapılır ve Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kayısı aşısı, meyve kalitesini iyileştirmek, verimi artırmak veya ağacı çoğaltmak için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Genellikle göz aşısı (tomurcuk aşısı) veya kalem aşısı şeklinde uygulanır. İşte kayısı aşısının adım adım yapılışı ve dikkat edilmesi gereken önemli noktalar:
Kayısı Aşısı Yapımı
- Aşı Zamanı Seçimi: Kayısı aşısı için en uygun zaman, ağacın aktif büyüme dönemidir. Göz aşısı genellikle ilkbahar sonu veya yaz başında (Mayıs-Haziran), kalem aşısı ise ilkbaharda ağaç uyanmadan önce (Şubat-Mart) yapılır. Hava sıcaklığının 10-25°C arasında olduğu, yağmursuz ve rüzgarsız günler tercih edilmelidir.
- Anaç ve Kalem Seçimi: Anaç olarak, kayısıya uyumlu, sağlıklı ve hastalıksız bir ağaç (örneğin, erik veya zerdali anaçları) kullanılmalıdır. Kalem (aşı materyali) ise, verimli ve istenen özelliklere sahip bir kayısı çeşidinden alınmalı, 1 yaşında, sağlam, tomurcukları gelişmiş dallar seçilmelidir. Kalemler soğuk ve nemli ortamda saklanarak tazeliği korunmalıdır.
- Aşı Yöntemleri:
- Göz Aşısı (T Göz Aşısı): Anacın kabuğuna T şeklinde bir kesi açılır, kabuk hafifçe kaldırılır. Kalemden alınan bir tomurcuk (göz) bu kesiye yerleştirilir ve aşı bandı veya rafya ile sıkıca sarılır. Tomurcuk açıkta bırakılmalıdır.
- Kalem Aşısı (Yarma veya Dilcikli Aşı): Anaç gövdesi düzgünce kesilir, ortasına yarma veya dilcik açılır. Kalem, uygun şekilde kesilip bu yarığa yerleştirilir ve aşı macunu ile kaplanarak bağlanır. Bu yöntem, daha kalın anaçlar için uygundur.
- Aşı Sonrası Bakım: Aşı yapıldıktan sonra, aşı bölgesi nem kaybını önlemek için aşı macunu veya benzeri bir malzemeyle kapatılmalıdır. Ağaç, düzenli sulanmalı ve gübrelenmelidir. Aşı tutup büyümeye başladığında, anaç üzerindeki gereksiz sürgünler temizlenmeli ve aşı bağı zamanında gevşetilmelidir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hijyen ve Temizlik: Aşı bıçağı veya aletleri dezenfekte edilmiş olmalıdır; aksi takdirde hastalık bulaşabilir. Aşı sırasında kesiler temiz ve düzgün yapılmalı, dokular zarar görmemelidir.
- Zamanlama ve Hava Koşulları: Aşı, ağacın stres altında olmadığı bir dönemde yapılmalıdır. Aşırı sıcak, soğuk veya yağışlı havalardan kaçınılmalı, aşı sonrası don riski olmamalıdır.
- Uyumluluk: Anaç ve kalemin botanik olarak uyumlu olması gerekir; aksi halde aşı tutmayabilir. Kayısı genellikle erik veya kendi türleriyle iyi uyum sağlar.
- Aşı Bakımı: Aşı yapıldıktan sonra düzenli kontrol edilmeli, bağlar sıkılığını korumalı ancak aşıyı boğmamalıdır. Aşı tutana kadar ağaca fazla müdahale edilmemeli, sulama ve gübreleme dengeli yapılmalıdır.
- Deneyim ve Pratik: Aşı yapmak beceri gerektirir; ilk denemelerde küçük ağaçlarla başlanarak tecrübe kazanılabilir. Başarı oranını artırmak için profesyonel kaynaklardan veya deneyimli bahçıvanlardan destek alınabilir.
Sonuç olarak, kayısı aşısı doğru zaman, yöntem ve bakımla yüksek başarı şansı sunar. Dikkatli bir şekilde uygulandığında, sağlıklı ve verimli kayısı ağaçları elde edilebilir. |