Karma aşının içeriği nedir ve nasıl etki eder?

Karma aşı, birden fazla hastalığa karşı koruma sağlamak için farklı antijenlerin birleştirilmesiyle oluşturulur. Genellikle çocukluk dönemi aşılarında kullanılır ve içeriği şu bileşenleri içerebilir:

• Antijenler: Hastalığa neden olan bakteri veya virüslerin zayıflatılmış, öldürülmüş veya belirli protein parçalarıdır. Örneğin, difteri, tetanoz, boğmaca (DTaP) gibi hastalıklar için ayrı antijenler birleştirilir.
• Adjuvanlar: Bağışıklık sisteminin antijenlere daha güçlü yanıt vermesini sağlayan maddelerdir, örneğin alüminyum tuzları.
• Koruyucular ve Stabilizatörler: Aşının raf ömrünü uzatmak ve etkinliğini korumak için eklenir, örneğin fenoksietanol veya şekerler.
• Çözücüler: Aşının sıvı formunu sağlamak için steril su veya tuzlu su kullanılır.

Karma aşı, vücuda enjekte edildiğinde bağışıklık sistemini uyararak şu şekilde etki eder:

• Tanıma Süreci: Aşıdaki antijenler, bağışıklık hücreleri (örneğin, makrofajlar ve T hücreleri) tarafından tanınır. Bu hücreler, antijenleri "yabancı" olarak algılar ve bir savunma yanıtı başlatır.
• Antikor Üretimi: B hücreleri, antijenlere özgü antikorlar üretir. Bu antikorlar, gelecekte gerçek patojenle karşılaşıldığında onları hızlıca etkisiz hale getirir.
• Hafıza Oluşumu: Bağışıklık sistemi, maruz kaldığı antijenleri hatırlar ve bellek hücreleri oluşturur. Bu, uzun süreli koruma sağlar; örneğin, karma aşılar genellikle çocuklukta uygulanır ve yetişkinlikte bile etkili olabilir.
• Çoklu Koruma: Tek bir enjeksiyonla birden fazla hastalığa karşı bağışıklık kazanılır, bu da aşı sayısını azaltarak konfor ve güvenlik sağlar. Örneğin, MMR (kızamık, kabakulak, kızamıkçık) aşısı, üç hastalığa karşı tek dozda koruma sunar.

Karma aşılar, genellikle güvenli ve etkilidir; yan etkiler hafif ateş veya enjeksiyon bölgesinde ağrı gibi geçici semptomlarla sınırlıdır. Bu aşılar, toplum sağlığını iyileştirmede ve salgınları önlemede kritik bir rol oynar.