İnsanlarda kuduz aşısı ne zaman yapılmalıdır?

Kuduz aşısı, kuduz virüsüne maruz kalma riski olan durumlarda veya şüpheli bir hayvan ısırığı sonrasında uygulanan hayat kurtarıcı bir önlemdir. Kuduz, ölümcül bir viral hastalık olduğundan, aşının zamanında yapılması kritik önem taşır. İşte kuduz aşısının ne zaman yapılması gerektiğine dair detaylı bilgiler:

Bu, en yaygın kuduz aşısı uygulama şeklidir ve şüpheli veya doğrulanmış kuduz riski taşıyan bir hayvanla temastan sonra başlatılır. Aşağıdaki durumlarda derhal tıbbi yardım alınmalı ve aşılama planlanmalıdır:

• Kuduz şüphesi olan bir hayvan (örneğin, vahşi bir hayvan veya aşı durumu bilinmeyen evcil hayvan) tarafından ısırılma.
• Açık yara, çizik veya mukoza zarının (ağız, burun, göz) hayvanın tükürüğüyle temas etmesi.
• Isırık veya temasın olduğu bölgenin kuduz riski yüksek bir bölge olması.

Aşılama mümkün olan en kısa sürede başlatılmalıdır; ideal olarak, maruziyetten sonraki 24-48 saat içinde. Gecikmeler, virüsün merkezi sinir sistemine yayılma riskini artırabilir.

Belirli risk gruplarındaki kişiler, kuduz virüsüne maruz kalmadan önce aşı olmalıdır. Bu, koruyucu bir önlemdir ve şu durumlarda önerilir:

• Veterinerler, hayvan bakıcıları veya laboratuvar çalışanları gibi mesleki risk taşıyan kişiler.
• Kuduzun yaygın olduğu bölgelere seyahat edenler, özellikle uzun süre kalacak veya açık hava aktiviteleri yapacak kişiler.
• Çocuklar gibi yüksek risk altındaki gruplar (ısırık olaylarını bildirmeyebilirler).

Maruziyet öncesi aşılama genellikle 0, 7 ve 21 veya 28. günlerde olmak üzere üç doz şeklinde uygulanır. Bu, bağışıklık sistemini hazırlar ve maruziyet durumunda ek aşı dozlarına ihtiyaç duyulmasını azaltır.

Kuduz aşısı genellikle bir dizi enjeksiyon şeklinde verilir:

• Maruziyet sonrası: İlk doz maruziyetten hemen sonra (0. gün), ardından 3, 7, 14 ve 28. günlerde ek dozlar uygulanır. Ayrıca, kuduz immün globulini (RIG) de ilk dozla birlikte verilebilir.
• Maruziyet öncesi: Üç doz şeklinde, 0, 7 ve 21/28. günlerde yapılır. Risk devam ediyorsa, rapel (pekiştirme) dozları önerilebilir.

Aşı takvimine titizlikle uyulması, etkili koruma sağlamak için hayati önem taşır.

Genel olarak, kuduz aşısı, risk değerlendirmesine dayalı olarak mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Sağlık uzmanınız, size özel bir plan oluşturmanıza yardımcı olacaktır.