Dut ağacı ne zaman ve nasıl aşılanır?

Dut ağacı aşılama, meyve kalitesini iyileştirmek, verimi artırmak veya farklı bir dut çeşidi elde etmek için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Aşılama, genellikle bitkinin aktif büyüme döneminde yapılır ve doğru zamanlama ile teknik, başarı şansını önemli ölçüde artırır. İşte dut ağacı aşılaması hakkında detaylı bilgiler:

Dut ağacı aşılama için en uygun zaman, ağacın büyüme döngüsüne bağlıdır. Genellikle iki ana dönem tercih edilir:

• İlkbahar Dönemi: Ağacın uyanmaya başladığı, tomurcukların patlamadan hemen önceki veya patladığı dönemdir. Bu, genellikle mart-nisan aylarına denk gelir. Hava sıcaklığının 10-15°C civarında olduğu, don riskinin azaldığı günler idealdir. Bu dönemde yapılan aşılar, hızlı kaynaşma sağlar.
• Yaz Dönemi: Temmuz-ağustos aylarında, ağacın aktif büyüdüğü zamanlarda da aşılama yapılabilir. Özellikle "göz aşısı" (tomurcuk aşısı) için uygundur, çünkü bitki dokuları esnektir ve sıcak hava kaynaşmayı hızlandırır.

Aşılama için genel kural, ağacın stres altında olmadığı (örneğin, aşırı sıcak veya kuraklık dönemlerinde) ve nemin yeterli olduğu zamanları seçmektir. Ayrıca, aşı yapılacak anaç (aşılanan ağaç) ve kalem (aşı için alınan dal) sağlıklı olmalıdır.

Dut ağacında en yaygın kullanılan aşılama yöntemleri şunlardır. Her biri farklı koşullara uygun olup, basit adımlarla uygulanabilir:

• Göz Aşısı (T Göz Aşısı): Bu yöntem, yaz aylarında tercih edilir. Anaç ağacın gövdesine T şeklinde bir kesi açılır, ardından kalemden alınan bir tomurcuk (göz) bu kesiye yerleştirilip sarılır. Tomurcuk canlı ve taze olmalıdır. Bu yöntem, az malzeme ile çok sayıda aşı yapmaya olanak tanır.
• Yarma Aşı: İlkbaharda, ağacın dinlenme dönemi sonunda uygulanır. Anaç dalı düzgünce kesilir ve ortasına bir yarık açılır. Kalem, iki tarafı kesilmiş ve ucu sivriltilmiş şekilde bu yarığa yerleştirilir. Aşı macunu veya balmumu ile kapatılarak hava alması engellenir. Bu yöntem, kalın dallar için idealdir.
• Dilcikli Aşı: İlkbahar veya yaz başında yapılabilir. Anaç ve kalem, birbirine uyacak şekilde dilcikler (küçük çentikler) açılarak birleştirilir. Bu, daha güçlü bir kaynaşma sağlar ve ince dallar için uygundur. Aşı bandı ile sıkıca sarılarak sabitlenir.

Aşılama sürecini başarıyla tamamlamak için şu adımları izleyin:

• Hazırlık: Aşı bıçağı veya budama makası gibi temiz ve keskin aletler kullanın. Anaç ağacı sağlıklı olmalı; kalem ise bir yıllık, hastalıksız ve iyi gelişmiş bir daldan alınmalıdır.
• Kesim ve Birleştirme: Seçilen yönteme göre, anaç ve kalem uygun şekilde kesilip birleştirilir. Kesimler temiz ve düzgün olmalı, dokuların teması maksimize edilmelidir.
• Sabitleme ve Koruma: Aşı bandı veya rafya ile sıkıca sarın, hava ve nem geçirmez hale getirin. Aşı macunu kullanarak kesik bölgeleri kapatın, bu, enfeksiyonu önler ve nem kaybını azaltır.
• Sonrası Bakım: Aşıdan sonra ağacı düzenli sulayın ve gübreleyin. Birkaç hafta içinde tomurcukların yeşermesini kontrol edin. Başarısız aşıları tekrarlayın ve aşı bandını zamanında çıkararak büyümeyi engellemeyin.

Sonuç olarak, dut ağacı aşılaması doğru zaman ve yöntemle yapıldığında yüksek başarı oranına sahiptir. İlkbahar veya yaz dönemini seçerek, göz aşısı veya yarma aşı gibi tekniklerle sağlıklı bir dut ağacı yetiştirebilirsiniz. Unutmayın, deneyim kazandıkça aşılama becerileriniz gelişecektir.