Boğmaca aşısı ne zaman yapılmalı?

Boğmaca, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda ciddi solunum problemlerine yol açabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Boğmaca aşısı, bu hastalığa karşı koruma sağlamak için rutin aşı takviminde yer alır. Genellikle karma aşılar (Difteri, Boğmaca, Tetanoz - DBT aşısı) şeklinde uygulanır. Aşının zamanlaması, ülkelere göre değişiklik gösterebilse de, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve birçok sağlık otoritesi tarafından önerilen standart bir program bulunmaktadır. İşte boğmaca aşısının genel olarak ne zaman yapılması gerektiği ve detayları:

Boğmaca aşısı, bebeklerde genellikle birkaç doz halinde uygulanır. İlk dozlar, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için erken yaşta başlar:

• İlk doz: 2. ayda (genellikle 2 aylıkken)
• İkinci doz: 4. ayda
• Üçüncü doz: 6. ayda

Bu, bebeğin temel bağışıklığını oluşturmak için kritiktir. Bazı ülkelerde 2., 4. ve 6. aylarda uygulanırken, diğerlerinde 2., 3. ve 4. aylarda da yapılabilir. Aşı, genellikle DBT (Difteri, Boğmaca, Tetanoz) karma aşısı olarak verilir ve bazen çocuk felci veya diğer aşılarla birleştirilebilir.

Temel aşı serisinden sonra, bağışıklığın sürdürülmesi için pekiştirme dozları önerilir:

• İlk pekiştirme dozu: 18-24 aylar arasında (genellikle 18. ayda)
• İkinci pekiştirme dozu: 4-6 yaş arasında (okul öncesi dönemde)

Bu dozlar, çocuğun bağışıklık sistemini güçlendirerek boğmacaya karşı uzun süreli koruma sağlar.

Boğmaca bağışıklığı zamanla azalabileceğinden, ergenler ve yetişkinler için de aşı önerilir:

• Ergenlik dönemi: 11-12 yaşlarında bir pekiştirme dozu (genellikle Tdap aşısı olarak, Tetanoz, Difteri ve Boğmaca içeren)
• Yetişkinler: Her 10 yılda bir Tdap veya Td (Tetanoz ve Difteri) aşısı ile birlikte boğmaca bileşeni içeren bir doz önerilir. Özellikle hamile kadınlar, her gebelikte 27-36. haftalar arasında Tdap aşısı olmalıdır; bu, bebeği doğumdan sonra korumaya yardımcı olur.

Bazı durumlarda aşı programı değişebilir:

• Prematüre bebekler: Doğum yaşına göre aynı takvim uygulanır, ancak doktor önerisiyle ayarlanabilir.
• Bağışıklık sistemi zayıf bireyler: Aşı zamanlaması, kişisel sağlık durumuna göre bir hekim tarafından belirlenmelidir.
• Salgın durumları: Yerel sağlık otoriteleri, ek dozlar veya erken aşılama önerebilir.

Özetle, boğmaca aşısı bebeklikten itibaren düzenli aralıklarla yapılmalı ve yetişkinlikte pekiştirme dozları ile desteklenmelidir. Hamilelik döneminde aşılanma, yenidoğanları korumada özellikle önem taşır. Unutmayın, en doğru bilgi için daima bir sağlık uzmanına danışın.