Bitkilerde aşılama yöntemleri nelerdir ve nasıl uygulanır?

Bitkilerde aşılamanın temel teknikleri ve uygulama detayları, hem amatör bahçıvanlar hem de profesyonel yetiştiriciler için değerli bilgiler içeriyor. Göz aşısından kakma aşısına kadar farklı yöntemlerin adım adım uygulanışı, kullanılacak malzemeler ve dikkat edilmesi gereken kritik noktalar bu rehberde özetleniyor.

25 Kasım 2025

Bitkilerde Aşılama Yöntemleri ve Uygulama Süreçleri


Aşılama, bitkilerde iki farklı bitki parçasını birleştirerek tek bir bitki olarak büyümelerini sağlayan bir üretim tekniğidir. Genellikle meyve ağaçları, süs bitkileri ve bazı sebzelerde yaygın olarak kullanılır. Amaçları arasında hastalıklara dayanıklılık, verim artışı, çeşit değişikliği veya zor köklenen bitkilerin çoğaltılması yer alır. İşte temel aşılama yöntemleri ve uygulama adımları:

1. Göz Aşısı (Tomurcuk Aşısı)


Bu yöntem, bir bitkiden alınan tek bir göz (tomurcuk) kullanılarak yapılır. Genellikle yaz aylarında uygulanır ve yüksek başarı oranına sahiptir.

  • Uygulama: Anaç bitkinin kabuğuna T şeklinde bir kesi açılır. Aşılanacak bitkiden alınan sağlıklı bir göz, bu kesiye yerleştirilir ve rafya ile sıkıca bağlanır. Gözün üst kısmı hava alacak şekilde açık bırakılır. Birkaç hafta içinde göz yeşerirse aşı başarılı demektir.

2. Kalem Aşısı


Kalem aşısı, bir bitkiden alınan dal parçasının (kalem) anaç bitkiye birleştirilmesiyle yapılır. İlkbaharda, bitkilerin uyanma döneminde uygulanması idealdir.

  • Uygulama: Anaç bitkinin tepesi kesilerek düzgün bir yüzey oluşturulur. Aşı kalemi, üzerinde 2-3 göz bulunan bir dal parçasıdır ve anaçta açılan yarığa veya çentiğe yerleştirilir. Aşı macunu ve rafya ile sabitlenerek korunur. Birleşme noktasının hava almaması önemlidir.

3. Yarma Aşısı

Özellikle çapları farklı anaç ve kalemlerde kullanılan bir yöntemdir. İlkbaharda tercih edilir.

  • Uygulama: Anaç bitkinin gövdesi düzgünce kesilir ve ortasına bir bıçakla dikey bir yarık açılır. Aşı kaleminin ucu V şeklinde yontularak bu yarığa yerleştirilir. Rafya ile sıkıca bağlanır ve aşı macunu sürülerek nem kaybı önlenir.

4. Dilcikli Aşısı

Bu yöntem, anaç ve kalemin aynı çapta olduğu durumlarda kullanılır ve yüksek tutma başarısı vardır.

  • Uygulama: Hem anaç hem de kalemde eşit uzunlukta dilcikler oluşturulur. İki parça birbirine kenetlenecek şekilde birleştirilir ve rafya ile sabitlenir. Aşı macunu uygulanarak dış etkenlerden korunur.

5. Kakma Aşısı

Göz aşısına benzer, ancak daha küçük anaçlarda uygulanabilir. İlkbahar veya yaz aylarında yapılır.

  • Uygulama: Anaç bitkide küçük bir pencere açılır ve aşı gözü buraya yerleştirilir. Rafya ile bağlanarak sabitlenir. Gözün canlı kalması için nem dengesi korunmalıdır.

Genel Uygulama İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Aşılama için sterilize edilmiş keskin aletler (aşı bıçağı, budama makası) kullanın, bu hastalık bulaşma riskini azaltır.
  • Aşıyı bitkilerin aktif büyüme dönemlerinde (ilkbahar veya yaz) yapın, çünkü bu dönemde kabuk kolay ayrılır ve kaynama süreci hızlanır.
  • Aşı sonrası birleşme noktasını rafya veya aşı bandı ile sıkıca bağlayın, ancak bitkinin büyümesini engellemeyecek şekilde gevşetin veya zamanla çıkarın.
  • Aşı macunu kullanarak nem kaybını ve enfeksiyonu önleyin; bu, aşının tutma şansını artırır.
  • Başarılı bir aşı için anaç ve kalemin aynı familyadan olmasına dikkat edin, örneğin elma ile armut uyumludur, ancak farklı türlerde başarısız olabilir.
  • Aşı sonrası bitkiyi gölge bir alanda tutun ve düzenli sulama yaparak stresi azaltın. Birkaç hafta içinde sürgünler görülürse aşı başarılı demektir.

Bu yöntemler, deneyimle geliştirilebilir; başlangıçta küçük ölçekte denemeler yaparak pratik kazanmanız önerilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;