Asma Aşı Çeşitleri ve Uygulama Yöntemleri
Bağcılıkta asma aşılama, üzüm çeşitlerini çoğaltmak, hastalıklara dayanıklı anaçlarla birleştirmek veya verimi artırmak için yaygın olarak kullanılan bir tekniktir. Aşılama, genellikle uyku döneminde (kış sonu veya erken ilkbahar) yapılır ve çeşitli yöntemlerle uygulanır. İşte asmada en yaygın aşı çeşitleri ve nasıl uygulandıkları:
1. Göz Aşısı (Yama Aşısı)
- Bu yöntem, bir göz (tomurcuk) içeren küçük bir kabuk parçasının anaç üzerine yerleştirilmesini içerir. Genellikle aktif büyüme döneminde uygulanır ve yüksek başarı oranına sahiptir.
Uygulama:
- Anaç üzerinde T şeklinde bir kesi açılır.
- Kaliteli bir aşı çubuğundan bir göz, kabuğuyla birlikte çıkarılır.
- Göz, anaçtaki kesiye yerleştirilir ve aşı bandı veya rafya ile sıkıca sarılır.
- Aşı tutana kadar nem kontrolü sağlanır.
2. Dilcikli Aşı (İngiliz Aşısı)
- Bu yöntem, anaç ve kalem (aşı çubuğu) aynı kalınlıkta olduğunda kullanılır. Dilcikler oluşturularak iki parça birbirine kenetlenir.
Uygulama:
- Anaç ve kalem, eşit uzunlukta ve paralel dilcikler oluşturacak şekilde kesilir.
- Dilcikler birbirine geçirilir, böylece kabuk kısımları temas eder.
- Bağlantı noktası aşı macunu ve bağ ile sabitlenir.
- Bu yöntem, genellikle kış aylarında kapalı alanda yapılır.
3. Yarma Aşı
- Kalın anaçlar için uygun olan bu yöntem, anaç ortadan yarılarak kalemlerin yerleştirilmesini sağlar. Özellikle yaşlı asmaları yenilemek için kullanılır.
Uygulama:
- Anaç, toprak seviyesinden kesilir ve ortasına bir çekiç ve keski ile düzgün bir yarık açılır.
- Her iki ucu V şeklinde kesilmiş iki kalem, yarığın kenarlarına yerleştirilir.
- Aşı macunu ile kaplanır ve sıkıca bağlanır.
- Yeni sürgünler çıktığında en güçlü olanı bırakılır.
4. Kakma Aşı (Kama Aşısı)
- Yarma aşısına benzer, ancak anaçta açılan yarık yerine kama şeklinde bir yuva oluşturulur. Daha hassas bir yöntemdir.
Uygulama:
- Anaçta, kalemin uyum sağlayacağı kama şeklinde bir yuva kesilir.
- Kalem, aynı şekilde kesilerek yuvaya yerleştirilir.
- Kabuk kısımlarının temas etmesine dikkat edilir ve aşı macunu ile kapatılır.
5. Omega Aşısı
- Bu, özel bir aşı makinesi kullanılarak yapılan modern bir yöntemdir. Anaç ve kalemde omega şeklinde kesiler oluşturulur ve birbirine kenetlenir. Seri üretim için idealdir.
Uygulama:
- Aşı makinesi ile anaç ve kalemde tam uyumlu kesiler yapılır.
- Parçalar birleştirilir ve genellikle ısıyla büzülen aşı bantları ile sarılır.
- Bu yöntem, hızlı ve yüksek tutma oranı sağlar.
Genel Aşılama İpuçları:
- Aşılamadan önce aletler dezenfekte edilmelidir.
- Kaliteli, hastalıksız aşı çubukları kullanılmalıdır.
- Aşı sonrası nem ve sıcaklık kontrolü önemlidir.
- Tutma başarısını artırmak için aşı macunu kullanılabilir.
Bu aşı yöntemleri, asmaların sağlıklı büyümesini, verimliliğini ve dayanıklılığını artırmak için etkili şekilde uygulanabilir. Hangi yöntemin seçileceği, asmanın yaşı, çeşidi ve yetiştirme koşullarına bağlıdır. |