Opa aşısı ne işe yarar ve nasıl uygulanır?

Opa aşısı, çocuk felci (poliomyelit) hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşı türüdür. Bu aşı, canlı ama zayıflatılmış poliovirüs içerir ve ağız yoluyla uygulanır. Adını, İngilizce "Oral Polio Vaccine" (Ağızdan Çocuk Felci Aşısı) ifadesinin kısaltması olan OPV'den alır, ancak Türkiye'de halk arasında "Opa aşısı" olarak bilinir. Çocuk felci, virüsün neden olduğu ciddi bir hastalıktır ve kalıcı felce yol açabilir; opa aşısı, bu hastalığın önlenmesinde dünya çapında yaygın olarak kullanılmıştır.

Opa aşısının temel amacı, çocuk felcine karşı bağışıklık kazandırmaktır. İşlevleri şunlardır:

• Vücudu poliovirüse karşı hazırlayarak hastalığa yakalanma riskini azaltır.
• Toplumda virüsün yayılmasını engelleyerek salgınları önlemeye yardımcı olur, çünkü aşılanan kişiler virüsü başkalarına bulaştırmaz.
• Özellikle çocuklarda etkilidir ve dünya çapında çocuk felci vakalarının büyük ölçüde azalmasına katkıda bulunmuştur.

Bu aşı, bağışıklık sistemini uyararak antikor üretimini tetikler ve uzun süreli koruma sağlar. Günümüzde birçok ülkede, enjeksiyon şeklinde uygulanan inaktif çocuk felci aşısı (IPV) daha yaygın kullanılsa da, opa aşısı hala belirli bölgelerde salgın kontrolü için tercih edilebilir.

Opa aşısı, ağız yoluyla uygulanan sıvı bir formdadır ve genellikle şu adımları içerir:

• Aşı, bir sağlık çalışanı tarafından hazırlanır ve doz, genellikle bir damlalık veya şırınga ile verilir.
• Çocuğa veya yetişkine, aşı sıvısı doğrudan ağzına damlatılır; kişinin yutması beklenir.
• Uygulama sonrası genellikle herhangi bir özel bakım gerekmez, ancak aşının etkinliği için belirli bir süre yemek veya içecek tüketilmemesi önerilebilir (sağlık personelinin talimatlarına göre değişir).

Opa aşısı, genellikle bebeklik ve çocukluk döneminde, rutin aşılama programları kapsamında uygulanır. Örneğin, Türkiye'de geçmişte yaygın olarak kullanılmıştır, ancak güncel uygulamaları öğrenmek için bir sağlık kuruluşuna danışmak önemlidir. Aşının uygulanması basit ve ağrısızdır, bu da onu özellikle küçük çocuklar için pratik kılar.

Opa aşısı genellikle güvenli kabul edilse de, bazı durumlara dikkat edilmelidir:

• Nadiren, aşıya bağlı olarak hafif yan etkiler görülebilir, örneğin ateş veya ishal.
• Çok nadir durumlarda, aşı ilişkili çocuk felci (VAPP) riski vardır, bu nedenle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde dikkatle değerlendirilir.
• Hamilelik veya alerjik reaksiyon öyküsü gibi durumlarda, aşı öncesi doktor tavsiyesi alınmalıdır.

Genel olarak, opa aşısı çocuk felciyle mücadelede etkili bir araçtır ve toplum sağlığı için önemli bir rol oynar. Aşıyla ilgili güncel bilgiler için yerel sağlık otoritelerine başvurmanız önerilir.